Begrijpend lezen oefenen

Begrijpend lezen is het vermogen om geschreven teksten te begrijpen. Het is een belangrijk vak op basisscholen, omdat we het ons hele leven lang blijven toepassen. Zo lezen we elke dag wel een gebruiksaanwijzing of krantenartikel, recept, boek, bijsluiter en ga zo maar door. Oefen begrijpend lezen goed met uw kind(eren) aan de hand van drie eenvoudige leesstrategieën. Hiermee verbetert u snel het leesniveau en de woordenschat.

1. Verbeter begrijpend lezen door de woordenschat te vergroten

Door veel (voor) te lezen, vergroot u de woordenschat van uw kind. Met onderstaande tips gaat dit nóg sneller. De tips zijn handig voor zowel jonge als oudere kinderen. Voor kinderen die al wat ouder zijn, kunt u ingewikkeldere boeken gebruiken.

• Lees veel teksten voor
  Kies voor onderwerpen die uw kind interesseren en die jullie samen tegenkomen. Neem bijvoorbeeld tijdens het koken een recept door. Of lees een mogelijk nieuwe vakantiebestemming door.
• Benoem en leg woorden uit
  Tijdens het lezen komen jullie ongetwijfeld onbekende woorden tegen. Benoem deze woorden en laat uw kind de tijd nemen om ze te begrijpen. Pas ook moeilijke woordvariaties toe, zoals ‘sofa’ i.p.v. ‘bank’ en ‘woning’ i.p.v. ‘huis’.
• Lees teksten met nieuwe woorden meerdere keren voor
  Door teksten met nieuwe woorden meerdere keren te herhalen, blijven ze beter en langer hangen bij uw kind. Hierdoor onthoudt hij of zij sneller onbekende woorden.
• Lees voor uit ‘oude’ boeken
  In oude boeken staan lastigere woorden die uw kind niet snel tegenkomt, maar wel hoort te weten. Denk aan woorden als ‘voortreffelijk’, ‘amusant’ en ‘miserabel’.
• Maak een spelletje van het ontdekken van nieuwe woorden
  Door een spel te maken van het ontdekken van nieuwe woorden, stimuleert u uw kind om nieuwe woorden te leren. U kunt bijvoorbeeld een memory-spel maken, waarmee uw kind woorden verbindt met synoniemen.

2. De 4 V’s toepassen als leesstrategie

Tijdens begrijpend lezen zijn er vier tactieken die toegepast kunnen worden om een tekst beter te begrijpen. Dit zijn de zogeheten 4 V’s: Voorkennis, Visualiseren, Voorspellen en Vragen stellen. Leg uw kind de 4 V’s uit en laat hem of haar deze gebruiken tijdens het (voor)lezen. Hoe u de 4 V’s behandelt in een tekst, leggen wij hieronder uit!

Voorkennis

Door voorkennis te gebruiken, legt uw kind verbanden tussen de tekst en wat hij of zij al weet. De tekst kan zich bijvoorbeeld afspelen in een stad waar jullie zijn geweest of gaan over een bekend persoon. Uw kind vraagt zich dus af: ‘Wat doet mij in de tekst denken aan mijn eigen leven?’

Visualiseren

Door te visualiseren ziet uw kind een foto of filmpje van de tekst voor zich. Hierdoor krijgt de tekst meer betekenis en kan uw kind zich meer inleven in het verhaal. Daarnaast is de tekst ook beter te begrijpen wanneer uw kind dit voor zich ziet. Stel uw kind dus bijvoorbeeld een vraag als: ‘Welke kleur en vorm zou het object hebben waar we net over lazen?’

Voorspellen

Laat uw kind naar de titel, tussenkopjes en plaatjes kijken, voordat hij of zij de tekst leest. Stel daarbij de vraag: ‘Waarover zou de tekst gaan?’ en laat uw kind deze vraag beantwoorden. Tijdens het lezen kunt u tussendoor ook voorspellende vragen stellen als: ‘Hoe zou het verhaal verder aflopen?’

Vragen stellen

Laat uw kind voor, tijdens en na het lezen vragen stellen over de tekst. Dit kunnen bijvoorbeeld vragen zijn als: ‘Wat wil ik nog meer weten over dit onderwerp?’ en ‘Wat vind ik van het hoofdpersonage?’

3. Hardopdenkend leren lezen-methode

De hardopdenkend leren lezen-methode draait om het verwoorden van gedachten tijdens het lezen. U past dit toe door telkens een kort stuk tekst te lezen en vervolgens een pauze in te lassen om hierover hardop te praten. Tijdens de pauzes past u de 4 V’s toe: voorkennis, visualiseren, voorspellen en vragen stellen. Aan de hand hiervan stelt u samen met uw kind vragen. Neem als voorbeeld deze tekst:
 

“Er staat een vuurtoren langs de kust van Punta Arenas. In de nacht weerkaatst het licht ervan in het water van de zee. Het waarschuwt de schepen dat de kust gevaarlijk rotsig is. Als de zee ruw is, reiken de golven hoog. Maar zij reiken niet hoog genoeg om de vuurtoren te bereiken.”

 
Stel dat jullie deze tekst hebben gelezen, vraag julliezelf dan de volgende dingen af:

• “De zee bij Punta Arenas zie ik voor me, het lijkt op…” - Visualiseren en Voorkennis.
• “Ik verwacht dat de vuurtoren veel schepen zal waarschuwen.” - Voorspellen.
• “Zou de zee zo ruw kunnen worden, dat deze wél de vuurtoren bereikt?” - Vragen stellen.

Door hardopdenkend te lezen en de 4 V’s toe te passen, zijn kinderen nieuwsgierig naar het vervolg van het verhaal. Hierdoor is uw kind meer betrokken bij de tekst en begrijpt hij of zij het verhaal beter. Stimuleer uw kind om steeds meer mee te doen met hardopdenkend lezen. Uiteindelijk zal deze techniek eigen worden en kan uw kind zichzelf ontwikkelen tot een gemotiveerde en betrokken lezer.

Pas deze drie leerstrategieën toe en laat uw kind een pro worden in begrijpend lezen! Kijk ook eens bij onze andere artikelen, waarin we onder andere leerstrategieën delen en helpen bij het oefenen van tafels.
 

Veelgestelde vragen